เห็ดร่างแหครับสดๆ มันขึ้นในสวนหน้าบ้านผม หลายดอก
อดีตกาลเมื่อครั้งคนยังมีจำนวนไม่มาก อาศัยอยู่ตามป่าเขา รวมกลุ่มกันเฉพาะชนเผ่า เครือญาติ
การต่อสู้แย่งชิงอาหาร เขตพื้นที่อาศัยที่อุดมสมบูรณ์ กระทั่งเพศตรงข้าม หรือการแย่งชิงความเป็นผู้นำล้วนกระทำอย่างป่าเถื่อน เพื่อความอยู่รอดชนเผ่าน้อยใหญ่ทั้งหลายได้มีการคิดค้น เสาะแสวงสิ่งที่จะปกป้องเชื้อสาย สิ่งที่จะบันดาลให้บรรลุวัตถุประสงค์ เพื่อชนเผ่าตนให้ดำรงอยู่ ด้วยสิ่งที่สร้างความอัศจรรย์ กังขาในยุคนี้
ยาเสน่ห์
ยาเสน่ห์นับเป็นสิ่งเลื่องชื่อของชาวเขมรถิ่นสุรินทร์ ใช้สำหรับทำให้เพศตรงข้ามลุ่มหลง ใช้ได้ทั้งหญิง ชาย ไม่จำกัดวัยและฐานะ เท่าที่สืบค้นมา ยาเสน่ห์อยู่ในรูปของขี้ผึ้งมีอาคมกำกับ ใส่ในตลับบรรจุไว้ อาจมีชิ้นส่วนของสายสิญจน์ ถ่านจากเชิงตะกอน น้ำมันอื่น ฯลฯ การใช้ อาจดีดใส่ ทาไว้กับภาชนะ สิ่งของ เครื่องใช้ แม้ทั่งของกิน เมื่อถูกแล้วทำให้ลุ่มหลงอย่างแรง แต่การทำเสน่ห์นั้น มีอายุขัยแค่สิบปี หลังจากนั้น จะตรงกันข้าม ที่เคยหลงจะชังอย่างรุนแรง แตกแยก
วัตถุประสงค์ในการใช้เสน่ห์แตกต่างดังนี้
เพื่อให้สมหวังในความรัก ที่ต่างวัย ต่างฐานะ หรือเพื่อเอาชนะ
เพื่อต้องการทำให้เสียชื่อ สมใจแล้วทิ้ง ทำให้เป็นบ้าเสียผู้เสียคน
ดังนั้นผู้ปกครองที่มีบุตรสาวหากมีกิจธุระต้องไปเยือนต่างหมู่บ้านมักเตือนให้ระวังทั้งเรื่องอาหารการกิน อากัปกิริยาคำพูดจาให้มาก บางสายสกุลอาจมีสิ่งของหรือเวทย์มนต์ป้องกันตัวตกทอด
ยาเสน่ห์นี้ใช่ว่าจะใช้เฉพาะผู้ยังไม่มีคู่ หรือผู้ต้องการเพิ่มคู่ แต่ผู้ที่มีคู่อยู่แล้วก็ยังอยากให้สามีหลงไหลตัวเองมากขึ้นเพื่อชี้ไม้เป็นนก และอยู่ในโอวาท
ว่าด้วยราคาค่าเสน่ห์ ในสมัยก่อน สืบทอดอาจารย์-ศิษย์ สายสกุล และซื้อขายแต่เป็นส่วนน้อย ปัจจุบันเป็นเรื่องของมีราคา ค่าตอบแทนสูง อาจถึงหมื่น แสน เรื่องของความขลังนั้นไม่มี อ.ย.รับประกัน บางรายเสาะแสวงเจอของแท้ แต่หลายรายเจอของเทียม ถูกหลอก
นี่เป็นความเชื่อ ความศรัทธาหนึ่งของกลุ่มชนเขมรสุรินทร์และยังมีการใช้อยู่
ยาสั่ง
ยาสั่งนับเป็นชื่อที่สร้างความหวาดหวั่นให้ชนในพื้นที่นี้ไม่น้อย ทั้งยาเสน่ห์ และยาสั่ง ข้ามีประสบการณ์ได้พบผู้ที่ถูกของเหล่านี้จนสร้างความฉงน เป็นคำถามข้อคาใจให้ต้องสืบเสาะค้นที่ไปที่มาบางอย่างได้รับรู้ข้อมูลแต่ไม่อาจละเมิดนำมาเผยแพร่ได้ มิอาจก้าวล่วงเมื่อเจ้าของไม่อนุญาตแต่ถือเป็นคุณสูงส่งที่ได้ศึกษานับเป็นความรู้ที่ไม่สามารถซื้อหาได้ ซึ่งทำให้เข้าใจว่าทำไมของบางอย่างจึงลับหายไร้ผู้สืบทอด เมื่อได้รู้ว่าบางอย่างแม้นเป็นผู้สืบสายสกุลแต่ถ้าขาดคุณสมบัติ ก็ยอมให้สูญไปแค่นั้นดีกว่าส่งต่อให้สร้างความเดือดร้อนแก่ผู้อื่น รู้สึกซาบซึ้งในข้อนี้จนเลื่อมใส ในฝ่ายธรรมมะ ส่วนฝ่ายอธรรมก็มีที่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน
ว่าด้วยส่วนประกอบของตัวยามีอยู่หลายอย่างจริงเท็จแล้วแต่เชื่อรู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม
คางคกตากแห้ง ตัวจงโคร่ง (หายากมีอยู่ในป่าแถวชายแดนไทย-กัมพูชา ตัวขรุขระคล้ายคางคกแต่เล็กกว่า) เห็ดร่างแห ดีงูเห่า ดีไก่ดำ (ดำทั้งตัวขน เล็บ) ถ่านขี้เถ้าเชิงตะกอน และส่วนประกอบอีก
สองอย่าง กับส่วนผสมสุดท้ายคือของที่จะสั่ง....ถ้าอยากให้เร็วทันใจอาจใช้ของที่บริโภคเป็นประจำเช่นเหล้า ปลา ไข่ อะไรอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่ถ้าไม่อยากทันใจคืออยากให้ฟ้าดินลิขิตด้วย อาจใช้ของที่หายาก ไม่รู้เมื่อไหร่จะได้กิน อาทิ ด้วงในต้นนุ่น ด้วงที่เป็นไข่อยู่ในดิน (กันแจเบา) เป็นต้น
การทำของแบบนี้ต้องมีมนต์อาคมเกี่ยวข้อง ส่วนผสมทุกอย่างตากแห้ง(ยกเว้นดี) ย่าง (กันล็อจ)ให้เป็นผง
ผู้ที่ถูกยานี้มักนอนตาย เป็นที่สังเกตว่าศพผ่านไปหนึ่งคืน มีเลือดออกจากทวารทั้งเจ็ด เล็บเขียวคล้ำ
โดยมากมักพบแต่เพศชาย ....อาจมีเรื่องขัดใจกัน เคยได้ยินคำพูดสำนวนหนึ่งว่า
"ฆ่าได้แต่หยามไม่ได้ "เพศชายเขาถือยิ่งนัก ในละแวกที่อาศัยยังมีเหตุการณ์แบบนี้ นับว่ายาสั่งยังไม่ตายจากดินแดนแถบนี้
เมื่อมีการก่อเกิดขึ้นก็ต้องมีการกันแก้ บางสายสกุลสืบทอดมีของกันไว้คือทำให้ของที่ใส่นั้นเสื่อมไร้ฤทธิ์เดช
.......ไม่สามารถรู้ได้เลยว่ากระทำสิ่งใดให้ไม่พอใจบ้างถ้าธรรมมะก็ดีไป...แต่ถ้าเป็นอธรรมก็น่าหวาดหวั่นมิใช่น้อยกับเรื่องที่ยังพิสูจน์ไม่ได้.....ในดินแดนเขมรสุรินทร์แห่งนี้.
คุณไสย(ของ)
คุณไสยหรือเล่นของเป็นที่เลื่องชื่อลำดับต้นๆของดินแดนแถบนี้ เมื่อความยุติธรรมไม่เร็วดังใจ ความเอารัดเอาเปรียบ ความเห็นแก่ตัว ความต้องการเอาชนะคู่แข่ง ความอาฆาต พยาบาทฯลฯ รุนแรง การใช้ของเหล่านี้เพื่อสนองความต้องการของตนเองจึงยังมีอยู่ และสามารถลอยนวลไร้ความผิด ด้วยหลักฐานเอื้อมไม่ถึง
คุณไสยที่ใช้มีหลายประเภท ขนาดถึงตาย ป่วยไข้ให้รักษาจนเสียทรัพย์สิ้นเนื้อประดาตัวแล้วค่อยทำให้ตาย เสียผู้เสียคนวิกลจริต เป็นบ้าทำให้อับอายเสียชื่อ....
ใช้กันทั้งหญิงชาย ราคาค่อนข้างแพงตามความขลัง
การแก้ไขมีอยู่ ผู้รู้ที่เหนือกว่ามีวิธีแก้ได้...แต่ต้องเสียค่ารักษาตามสมควร
ทั้งหมดนี้ขอกล่าวเพื่อเล่าสู่กันฟังเท่านั้น...
.....นี่คือวิถี...ที่ยังดำรงคงมีอยู่ในดินแดนอิสานใต้ถิ่นนี้..............
แม้แต่พญาช้างสาร ก็ยังชีพได้ ด้วยพืชผัก ผลไม้ เท่านั้น.
